جاذبه‌هاي طبيعي استان خوزستان
خوزستان عظمت خود را پس از دارا بودن اهمیت تاریخی و وجود گهواره های تاریخ و تمدنی جهان به سبب رودخانه های متعددی كه در این سرزمین جاری اند، مدیون است . خوزستان علاوه بر دارا بودن زمین های حاصلخیز و رسوبی نظام آبیاری منظمی نیز دارد به طوری كه این سرزمین از دیر باز به واسطه ی وجود این رودخانه ها موقعیت مهم و بزرگی داشته است . رودخانه هایی كه در دشت خوزستان جریان دارند ؛ نه تنها از نظر اقتصادی بلکه به لحاظ گردشگری نیز دارای اهمیت بسیار اند . این رودخانه ها که منشأ آن ها كوهستان های بختیاری ، لرستان و فارس هستند ، از شمال و خاور به سوی جنوب باختری سرازیر شده و جلگه خوزستان را به منطقه حاصلخیز و آبادی تبدیل كرده اند .
رودخانه کارون
کارون بزرگ ، رودی که درسنگ نوشته های باستانی کرن ، کرنک وکوهرنگ نامیده شده و اولین تمدن های بشری درکنار آن شکل گرفته است ، با طول حدود 850کیلومتر و عرضی متفاوت ، از دره های تنگ وعمیق سرچشمه خود در ارتفاعات زاگرس میانی تا بستر پهن و گسترده در مصب ، جریان یافته و بزرگترین و طویل ترین رود ایران و خاورمیانه است . رودخانه ابتدا در جهت عمومی شمال غرب و سپس در جهت جنوبی از میان بلندی و پستی های زاگرس به سمت جلگه خوزستان حرکت کرده و پس از خروج از کوهستان و اتصال تعداد زیادی رود به آن ، در شمال شوشتر به دو شعبه تقسیم می شود . شعبه خاوری گرگر یا دودانگه و شعبه باختری که بزرگ تراست شطیط یا چهاردانگه نامیده می شود . دو رود منشعب شطیط و گرگر و رودخانه دز که بزرگترین ریزآب های کارونند در حوالی محلی به نام بند قیر در نزدیکی شوشتر بهم متصل می شوند و کارون بزرگ و حیات بخش را می سازند . پس از آن رودخانه وارد اهواز می شود و با مشروب ساختن نواحی حاشیه ای شهر ، از وسط آن عبور کرده و از سمت جنوب شهرستان به سمت خرمشهر جریان می یابد . در شرق شهر خرمشهر به دوشاخه تقسیم می شود . شاخه غربی به نام بهمنشیر به جنوب غربی جریان یافته و از طریق خورموسی به خلیج فارس راه می یابد و شاخه شرقی از جنوب خرمشهر گذشته و به اروند رود می ریزد . داستان حیات ، قصه ای جدانشدنی از نام کارون است . براساس مطالعات انجام شده ، در رودکارون 32 گونه ماهی زندگی می کند که تقریباً شامل18% گونه های آب شیرین ایران است . شیربت ، توینی ، لوتک ، حمری ، برزم ، نازک ، اتره ، شلج ، کپور ، گاراء نا ، بنی ، کتان ، سلیمانی ، بیاح ، مارماهی ، اسیله ، چمو و ... شماری از ماهیان ساکن در رودخانه اند . از گیاهان غوطه ور و برآمده از آب کارون می توان به نی ، گرز ، هفت بند ، آب تره (بولاغ اوتی) ، سازو (تنجدصوف) ، اویارسلام ، نخل مردابی و تیزک اشاره کرد که ضمن تامین اکسیژن آب به عنوان منبع سرشار از مواد غذایی مورد استفاده آبزیان قرار می گیرند . قورباغه هایی با خصوصیات ظاهری و جثه های متفاوت و انواع لاک پشت از دیگر جانداران رود به شمار می روند که معمولاً در کانال ها وشبکه های آبیاری قابل مشاهده اند . بیشه زارهای پوشیده ازپده ، گز و جاز ، در دوسوی کارون که تا زمانی نه چندان دور جولانگاه گوزن زرد ، یوزپلنگ و گربه وحشی خوزستان بود و ساحل زیبای کارون امروزه زیستگاه ده ها نوع پرنده بومی مانند حواصیل ، گاوچرانک ، اردک مرمری ، دال ، کبک ، تیهو ، دراج ، یلوه ، فاخته ، سبز قبا ، ماهی خورک ، هدهد چکاوک ، دم جنبانک ، چلچله ، سار ، توکا ، گنجشک و ... است . این بیشه زارها همه ساله در فصول سرد پذیرای صدها هزار مرغ مهاجر مانند کشیم ، پلیکان ، بالکان ، بوتیمار ، حواصیل ، کفچه ، لک لک ، فلامینگو ، غاز ، آنقوت ، تنجه ، کله سبز ، اردک ، بلدرچین ، درنا ، هوبره ، صدف خوار ، پرستو ، سینه سرخ ، بلبل وحتی عقاب وشاهین و کرکس است که با توجه به اقلیم خاص استان و به امید هوایی مطبوع و غذای کافی در قالب دسته های بزرگ به مهمانی زمستانه دشت بخشنده خوزستان و رود پرآب کارون می آیند . عرض زیاد و بستر نسبتاً عمیق رودخانه ، امکان کشتیرانی درآن را مهیا نموده است به طوری که تا اوایل قرن جاری این رودخانه تا اهواز ، بخشی از مسیر آبی حمل کالا به شمار می رفت. اما امروزه در محدوده شهر اهواز به دلیل عدم لایروبی بستر رود و احداث پلهای متعدد امکان کشتیرانی وجود ندارد. همچنین ضعف رسیدگی و زیباسازی در اطراف رود کارون پتانسیل گردشگری و توسعه مناطق اطراف آنرا را به تهدیدی برای آلودگی و سلامت مردم این مناطق تبدیل کرده است.
تالاب ها از پدیده های جالب طبیعی هستند ، در خوزستان تالاب ، «هور» می گویند . تالاب چاله هائی هستند که از آبهای سطحی یا زیرزمینی اشباع شده است . تالاب ها به دلیل ذخیره آبی و آرامش موجود در آنها ، همواره زیستگاه های مناسبی برای حیات وحش اند . تالاب ها از نظر کنترل سیلاب ، تغذیه آبهای زیرزمینی ، امکانات تفریحگاهی ، زمینه های تحقیقاتی و صید پرندگان از اهمیت ویژه ای برخوردارند . مهمترین تالاب های خوزستان عبارتند از : تالاب هورالعظیم ، شادگان ، بامدژ ، شاهور ، بندون ، تمبی و برمه شور . دریاچه های معروف و متعددی نیز در این منطقه وجود دارد . دریاچه سد دز ؛ دریاچه پشت سد نیز امكانات فراوانی برای بهره برداری های گردشگری فراهم خواهد آورد . دریاچه سد کرخه نیز از دیگر جاذبه های آبی این منطقه است که امکانات زیادی برای بهره برداری های جهانگردی فراهم آورده است . سد کارون یا سد شهید عباس پور نیز دارای دریاچه بزرگی است که از قابلیت های جهانگردی برخوردار است .
تالاب شادگان
تالاب دیدنی شادگان با مساحتی بالغ بر 400 هزار هکتار دارد و از رودخانه‌های جراحی و کارون همچنین جزر و مد خلیج فارس تغذیه می‌کند . این تالاب از شمال به شادگان و خور دورق و از جنوب به رودخانه بهمن شیر آبادان و از غرب به داخوبن و از شرق به آبهای خورموسی محدود می‌شود . نقش این تالاب در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی منطقه بسیار مهم است . این تالاب به عنوان پناهگاه بین‌المللی حیات وحش شادگان منطقه حفاظت شده محسوب می‌شود . پوشش گیاهی درون تالاب چراگاه و منبع تأمین علوفه دام 132 روستای اطراف است . دو گونه از دوزیستان و پنج گونه از خزندگان و حدود 154 گونه پرنده در این تالاب زندگی می‌کنند . از مهمترین پرندگان می‌توان به پلیکان زرد ، فلامینگو و سبز قبای هندی اشاره کرد . 36 گونه نیز در این تالاب زندگی می‌کنند . تالاب شادگان 38 درصد تالابهای بین‌المللی ایران و 66 درصد تالابهای جهان را تشکیل میدهد . تالاب شادگان از لحاظ رتبه‌های ثبت شده در یونسکو در گذشته در رتبه پنجم جهانی قرار داشتن ولی متأسفانه به علت ورود آلاینده‌های صنعتی به این تالاب و دخل و تصرفات مصنوعی در اکوسیستم آن ، مرتبه بین‌المللی آن تا رده بیست و دوم نزول کرد .
هورالعظيم
هورالعظيم بزرگترين هور خوزستان از آبهاي كرخ، دويرچ و قسمتي از آبهاي اروند رود تشكيل شده است. اين هور بزرگ كه به طول يكصد كيلومتر و با عرص 15 الي 75 كيلومتر، از طرف غرب به وسيله رودخانه دجله، از طرف شرق به وسيله جلگه صاف ايران محدود شده است و در خاك عراق از طرف جنوب تا كنار دجله و از شمال تا چند كيلومتري شهر عماره ادامه دارد و در خاك ايران شهرهاي بستان، سوسنگرد و هويزه كاملا در كنار اين هور واقع شده‌اند.هورالعظيم محصول آب اضافي رودخانه كرخه، دجله، دويرچ اس، سراسر هور از ني پوشيده است. عمق آب در كناره‌هاي هور كم است ولي تدريجا در وسط آن به چند متر مي‌رسد، اكثر طوايف در داخل اين هور مامن بسيار امني براي خود تهيه مي‌كنند كه از بهم پيوستن ني‌ها ساخته مي‌شود. اين طوايف اكثرا به پرورش گاوميش در هور و اطراف آن اشتغال دارند. حركت در هور با راهنمايي اشخاص مطلع سهل و با قايق‌هاي مخصوص انجام مي‌گيرد.
رودها و چشمه‌ها
خوزستان با وجوديكه آب و هواي گرمي دارد ولي بستر رودهاي مهمي چون رودخانه‌ي كارون و اروند، با قابليت كشتيراني در آنها و رودهاي ديگري مانند زهره، جراحي - مارون، خور، نهرگاهي، بهره، شاهور، مرغاب، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، دره حراز (دمه‌لي)، بولاواس، صيدون، ليراب، رامهرمز و … است.همچنين چشمه‌هاي آبگرم و معدني عين خوش، دهلران، گراب، سي‌زنگر، گلگير، هر كدام استفاده‌هاي درماني متفاوتي دارند كه تا كنون بهره‌برداري گسترده‌اي از اين چشمه‌ها صورت نگرفته است.
کوهها
مهمترين ارتفاعات بالاي دو هزار و 500 متر استان خوزستان ؛ تاراز ، تلگه ، تورك ، دوتو ، كله ، مونگشت است كه دامنه برخي از اين كوه‌ها از جنگل پوشيده شده و در نوع خود جذابيتي خاص ايجاد كرده است .
کوه تورك ایذه : كوه تورك جزو دهستان سوسن شهرستان ايذه است . اين كوه در فاصله 91 كيلومتری شمال باختری ايذه با ارتفاع 3319 متر واقع شده است . اين كوه سرچشمه رودخانه های آب بازفت و لب است. تورك از شمال باختری به كوه لم لی متصل است و جزو كوهستان زاگرس به شمار می رود .
كوه جنگلی دوتو : كوه جنگلی دوتو در دهستان هپرو ، در 58 كيلومتری جنوب خاوری ايذه واقع شده است. ارتفاع اين كوه حدود 3170 متر است . اين كوه از جنوب به كوه كله متصل است و از شمال به كوه ليراب می پيوندد . دامنه های خاوری اين كوه به دره رودخانه سيراب و دامنه های باختری آن به دره رودخانه صيدون متصل می شود . در دامنه باختری اين كوه درياچه درميان دو كوه كله و دوتو قرار دارد و آب از زمين و اطراف آن می جوشد . دامنه های اين كوه از جنگل پوشيده شده و جزو كوهستان مونگشت از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود .
کوه كله : كوه كله در دهستان هپرو و در 59 كيلومتری جنوب خاوری ايذه واقع شده است . ارتفاع اين كوه حدود 3010 متر است . اين كوه از شمال به كوه دوتو متصل است . رودخانه صيدون از باختر ، رودخانه اعلاء از جنوب و رودخانه های ليراب و سمه از خاور آن عبور می كنند . در دامنه باختری اين كوه چشمه ای است كه آب آن در يك درياچه كوچك جمع می شود . اين درياچه كه « دوتو » نام دارد در ارتفاع حدود 1680 متری قرار دارد . كوه كله جزو كوهستان مونگشت از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود و دامنه های آن از جنگل پوشيده شده است .
کوه قلعه نجف : كوه قلعه نجف به ارتفاع 1765 متر در دهستان اسوار بخش مركزي شهرستان رامهرمز و در 37 كيلومتري جنوب خاوري شهر رامهرمز واقع است . سرچشمه آب دره نج ، آب ابوالفارس و رودخانه تلخ از اين كوه است . رشته اي از مجاور روستاي دالون واقع در شمال باختري تا تنگ انارج واقع در جنوب خاوري به طول 26 كيلومتر كشيده شده و رودخانه تلخ ، سراسر دامنه خاوري آن را طي مي كند . اين كوه پوشيده از جنگل و جزو كوهستان بزرگ زاگرس است .
کوه چادون : كوه چادون به بلندي 2430 متر در دهستان اسوار بخش مركزي و در 53 كيلومتري جنوب خاوري شهر رامهرمز و شمال خاوري روستاي دره بيد واقع است . رودخانه هاي سندان و تلخ از اين كوه سرچشمه مي گيرند . از باختر به كوه تنبلان مي پيوندد. تنگ سندان كه در خاور اين كوه قرار دارد آن را از سياه كوه جدا مي كند . اين كوه پوشيده از جنگل و جزو رشته كوه سفيد كوهستان بزرگ زاگرس است .
کوه تنبلان : كوه تنبلان به بلندي 2110 متر در دهستان اسوار (ابوالفارس) از بخش مركزي و در 43 كيلومتري خاور شهر رامهرمز ، جنوب روستاي دره بني قرار دارد . اين كوه از شمال باختري به كوه بنار كموتران و كوه گردكي ، از جنوب به كوه چتلين ، از شمال به كوه سام و از جنوب خاوري به كوه مهره متصل است . جزو رشته كوه سفيد از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود و پوشيده از جنگل است .
کوه گردكي : كوه گردكي به بلندي 1513 متر در دهستان رستم آباد بخش مركزي در 32 كيلومتري شمال خاوري شهر رامهرمز ، شمال باختري روستاي دالون واقع است . اين كوه از جنوب خاوري به كوه تنبلان و كوه بنار كموتران متصل مي شود و رودخانه اعلا از دامنه شمالي ان مي گذرد . قسمت بزرگي از اين كوه از جنگل پوشيده شده و جزو كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود .
کوه مهره : كوه مهره به ارتفاع 2849 متر در دهستان اسوار بخش مركزي و در 54 كيلومتري جنوب خاوري شهر رامهرمز ، جنوب روستاي ماوي واقع است . اين كوه از شمال باختري به كوه تنبلان ، از جنوب به كوه چادون و از جنوب خاوري به سياه كوه متصل است و جزو رشته كوه سفيد از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود . اين كوه پوشيده از جنگل است و در مرز شهرستان هاي رامهرمز ، ايذه و كهكيلويه قرار دارد .
چشمه های گازی گنبد لران (تشکوه- رامهرمز)
تشکوه از آتش های جاودان، پدیده ای بسیار جذاب و دیدنی است که از گذشته های دور تا به امروز در حال سوختن می باشد. این پدیده از یک سو به دلیل شعله های دائمی و از سویی به دلیل آنکه آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین را نشان میدهد یک اثر ژئوتوریسمی بسیار ارزشمند محسوب میگردد.
این پدیده در شرق شهرستان رامهرمز در فاصله 6 کیلومتری روستای ماماتین در جاده آسفالته رامهرمز- ابوالفارس واقع است.
غارها
غارها ، فضاهای خالی ای هستند که با گذشت میلیون ها سال در کوه ها پدید می آیند . غارها چه در ایران و یا دیگر جاهای جهان در زمین هایی که آهکی یا دولومیتی هستند به وجود می آیند و بیشتر آنها مربوط به دوران دوم زمین شناسی هستند . تشکیل آنها به به این صورت بوده که گاز کربنیک موجود در هوا هنگام بارندگی و حل شدن در آب و نفوذ به رگه ها و سنگ های آهکی در میلیون ها سال ، سبب انحلال تدریجی سنگ های اصلی شده و حفره ها و مجاری بزرگ زیر زمینی را ساخته است . گاهی این سوراخ ها محل گرد آمدن آب و ایجاد مخازن و رگه های آب زیر زمینی می شوند . استان خوزستان از جمله جاهایی است دارای زمین آهکی و دولومیتی می باشد ، بنابراین برخی غارها در آن کشف شده که از جاذبه های طبیعی زیبا و شگفت آوری برخوردارند و منابع ارزشمند گردشگری به حساب می آیند .
غار اشكفت سلمان ایذه : غار سلمان در فاصله سه كيلومتري جنوب باختري شهر ايذه كنوني ، در انتهاي دره‌اي واقع شده است . اشكفت سلمان محوطه اي وسيع است كه در درون صخره طبيعي كوه به صورت سرپناهي با آثار آبرفتي و يك چشمه آب شيرين گوارا (كه از درون غاري كوچك و باريك بيرون مي‌آيد) تشكيل مي‌شود . روبه روي مجموعه اشكفت سليمان در سمت راست و در منتهي اليه كوهي كه روبه روي آن است دو نقش نيم رخ برجسته كه در درون دو چهارگوش معقر حجاري شده‌اند ، وجود دارد . در خاور اين دو لوحه اشكفت بزرگ يعني سايه بان خميده كوه قرار دارد كه در زير آن بر روي بدنه كوه يك كتيبه مستطيل شكل ميخي و چند نقش حجاري شده و در زير اين كتيبه كه در ارتفاع قرار دارد ، محل نشستن و تختگاه و يا انجام مراسمي ديده مي‌شود .
غار پبده : یکی از مهمترین غارهای استان خوزستان ، غار پبده در شمال شهرستان لالی است که آثار زندگی از 17 هزار سال پیش در آن به دست آمده است .
دره و آبشار شوی دزفول : دره زيبای شوی در حاشيه خاوری رودخانه سزار در باختر كوه سالن قرار گرفته و يكی از مناطق تاريخی استان به شمار می رود . آبشار شوی كه زيباترين آبشار ايران محسوب می شود در اين دره جاری است . اين دره غار تاريخی ، زيارتگاه محلی ، قلعه و ديگر آثار تاريخی را همراه با روستای تاريخی شوی در خود جای داده است .
جلگه‌ها و دشت‌ها
جنوب و غرب استان خوزستان اراضي جلگه‌اي است كه به سطح فرسايشي رسوبات جوان دوره‌ي ترشياري گسترش يافته است و هنوز تپه‌هايي از ساختمان گذشته آن در اطراف اهواز به چشم مي‌خورد. قسمت اعظم اين جلگه از آبرفتهاي رودهاي كارون، كرخه و جراحي تشكيل شده است. اين جلگه با شيب ملايمي به سوي جنوب تا سواحل خليج امتداد دارد و شمالي‌ترين نقطه‌ي آن حوالي دزفول است. قسمت جنوبي آن از اراضي بسيار پست و سطحي تشكيل شده كه از تاثير جزر و مد دريا به وجود آمده است. خاك اين قسمت فوق‌العاده شور است.
فضاهاي جنگلي
براثر تنوع آب و هوا نوع خاك، برخي از مناطق خوزستان را جنگل‌هاي تنگ و بوته‌زار، درختچه و درختان پوشانيده است. خوزستان در ادوار گذشته پوشش جنگلي انبوه‌تري داشته است. برخي سياحان نوشته‌اند كه كرانه‌هاي كارون ما بين خرمشهر و اهواز با درختان تبريزي، گز و انواع ديگر كاملا مشجر بوده است. در دامنه‌ي كوه سولك و كوه دزگه جنگل بزرگي از درختان بلوط، بادام جنگلي، بن و غيره وجود دارد. در كرانه رودخانه‌ي كرخه جنگل وجود دارد و در دو طرف رودخانه دز درختان بزرگ و درهمي به چشم مي‌خورد.مسير اكثر رودخانه‌ها سراسر از درختان جنگلي گز پوشيده شده است. درخت سدر يا كنار از گياهان خاص اين منطقه است كه از ميوه، برگ و چوب آ ن استفاده فراوان مي‌شود. درختان كهور،بده، خرزهره، استبرق و انواع اكاليپتوس نيز در خوزستان يافت مي‌شود.جنس درختان جنگلي بيشتر بلوط است. مراتع خوزستان از نوع مراتع قشلاقي نامرغوب است كه در مناطق كوهستاني پوشش گياهي غني تري دارد.در فصل بارندگي كه از نيمه آبان شروع مي شود و تا اواخر فروردين ماه ادامه مي‌يابد، كم كم بر روي تپه‌ها و زمين‌هايي كه از خاك مناسب برخوردارند، گياهان خودرو مي‌رويند. در نواحي مرطوب جنس گياهان از نوع گلسنگ، قارچ و خزه است. در نواحي غير مرطوب انواع گياهان بومي مي‌رويد. پوشش گياهي در ارتفاعات شمال شرقي موجب گرديده كه عشاير اين منطقه به پرورش دام بپردازند. اين منطقه به عنوان مراتع گرمسيري ايل بختياري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پوشش گياهي شمال و شمال شرقي به صورت استپ كوهي و كوهپايه‌اي است و درختاني از قبيل بلوط، بن،انجير، بادام كوهي، كنار،سدر و بوته‌هايي از گون دارد.
مناطق حفاظت شده و حيات وحش
سواحل زيباي كشور، كوه‌هاي بلند و برف گير، باتلاق‌ها و نيزارها، جلگه‌هاي پست و گرم، اقليم متفاوت و تضاد آشكاري را در محدوده‌اي چنين تنگ به همراه داشته كه موجب غنا و تنوع چشمگير حيات وحش شده است.در خليج فارس بيش از 200 نوع ماهي وجود دارد كه از نظر تنوع و ذخيره پروتئين از بهترين و كم نظيرترين ذخاير حيات وحش كشور به حساب مي‌آيد.
از سوي ديگر پرندگاني چون غاز، مرغابي، مرغ نوك دراز، پليكان، حواصيل اردك، لك لك، هوبره، مرغ ميش فلامينگو و درنا كه در سواحل جنوب و در ميان هورها و نيزارها زندگي مي‌كنند به غناي حيات وحش اين نواحي افزوده‌اند. در صورت برنامه ريزي و ساماندهي اين نواحي و جاذبه‌هاي دل انگيز و زيباي اين باتلاق و هورها به قطب‌هاي توريستي تبديل مي‌شوند.
پرندگان دريايي كه هميشه نام و مكان زيست آنها اسرار آميز، الهام بخش و رويايي بوده است،در سراسر استان پراكنده‌اند. پرندگان ديگري نيز مانند كبك، تيهو، باقرقره، قمري، سار، كلاغ سياهو ابلق در لابه لاي دره‌ها و بيشه‌ها و كشتزارهاي اين استان به وفور يافت مي‌شوند. اگرچه از يكصد سال پيش به اين طرف ديگر اهالي اطراف رودخانه‌ها، هورها و كوهپايه‌ها چندان وحشتي از شيرها و پلنگ‌ها ندارند و جانوران گوشتخواري از اين دست كمياب شده‌اند ولي هنوز گوشتخواراني چون گرگ، گربه وحشي،دله يا عروسك، گوركن، عسل خوار و كفتار در اطراف بيشه‌ها، رودخانه‌ها و دره‌هاي اطراف كوه‌ها وجود دارندو ممكن است كساني در لابه لاي درخت‌هاي بادام كوهي، بلوط، توت اين نواحي بتوانند سنجاب‌هاي ايراني دم بلند، پرمو، دم فرفر و بدن قرمز حنايي را ببينند كه در حال بيرون آمدن از حفره يكي از درخت‌ها هستند. گربه تيغي يا تشي جونده ايراني و نيز انواع موش‌هاي سياه و موش‌هاي دوپاي 5 انگشتي و سه انگشتي، خرگوش وحشي در گوشه و كنار اين استان به چشم مي‌خورد.همچنين مناطق حفاظت شده «كرخه» و «دز» به دليل اينكه زيستگاه گوزن زرد ايراني و داراي بيشه‌هاي انبوه و بكر هستند ارزش‌هاي جهانگردي دارند.
سازمان میراث فرهنگی استان خوزستان
http://www.ichto.ir