جنگ بزرگ ناوگان دریایی انگلیس با پرتغالیها برای کنترل تنگه هرمز

اهمیت استراتـژیک تنگه هرمز ، باعث گردیده که در طول تاریخ ، این منطقه شاهد جنگهای متعددی باشد که برای کنترل این ابراه ، بین قدرتهای مختلف در گرفته است . مارکوپولو زمانی که به اروپا بازگشت ، انواع کالاهای شرقی از چین ، هند ، ایران ، و..... با خود به اروپا می برد ، انواع پارچه ابریشمی ، جواهرات ، ادویه ، مشک و عنبر و ...... این سوغاتی ها و خبر رونق بازار شرق باعث گردید که قدرتهای ان زمان اروپا با ساختن کشتیهای بزرگ و دور زدن افریقا راهی اسیا گردند ، پرتغالی ها اولین گروهی بودند که به تصرف جزایر و بنادر منطقه اقدام نمودند ، به دنبال ان ، انگلیسی ها ، هلندی ها ، فرانسوی ها ، اسپانیایها و .... هم راهی منطقه گردیدند .

استعمار پرتغال که به اهمیت تجاری و استراتژیک جزیره هرمز پی برده بودند ،در سال ۱۵۰۷ به فرماندهی الفونسو البوکورک وارد جزیره هرمز شدند و در تاریخ ۱۵۱۵ میلادی عملا این جزیره به اشغال خود در اوردند و حدود ۱۰۰ سال بر منطقه حکومت کردند . هلندی ها و انگلیسی که تسلط پرتغالیها در منطقه مانع اصلی گسترش قدرت خود می دیدند .در پی ایجاد ارتباط با شاه عباس صفوی بودند که خود به تنهای قادر به بیرون راندن پرتغالی ها از خاک ایران نبود . شاه عباس صفوی با دادن امتیازات کلانی از جمله واگذاری تجارت منطقه ، معافی گمروکی ، تقسیم غنایمی که ار تصرف هرمز بدست می اید * ، واگذاری بخشی از بندر عباس به کمپانی هند شرقی انگلیس و هلند و ...... توانست حمایت انگلیسی ها و هلندی ها بدست اورد . سال ۱۶۲۰ انگلیس با فرستادن تعدای ناوگان جنگی از بندر سورت در شمال غربی هند به تقویت نیروهای خود در تنگه هرمز می پردازد و مقدمه جنگی عظیم دریایی اماده می گرد.

در سال ۱۶۲۲ میلادی با شکست نیروی دریای پرتغال ، جزیره هرمز هم به دست نیروهای انگلیسی و ایرانی افتاد و پرتغالیها تسلیم گشتند و باقی مانده کشتی های پرتغالی به پایگاه خود در مسقط پناه بردند ، بیشتر کالاهای موجود در گمرک هرمز به دست نیروهای انگلیسی افتاد **** . ۲۱ اوریل ۱۶۲۲ هرمز ازاد گردید ، اما این ازادی به معنی ویرانی کامل هرمز هم بود ،جزیره باشکوه ، پر رونق واباد بعد از قرنها شهرت جهانی به مخروبه و جزیره کم اهمیت تبدیل گردید .

بعد از جنگ کمپانی هند شرقی هلند و کمپانی هند شرقی انگلیس ، عملا به قدرت اقتصادی و سیاسی نظامی منطقه تبدل گردیدند ، شهر جدیدی در شرق جرون(سورو) بنا نموده و استحکامات نظامی ، تحاری در انجا بر پا نمودند ، این شهر بنامهای گامبرون ، گامرون ، گمرو و بندر عباس مشهور گردید . اما جنگ قدرت پایان نیافته بود بعدها شاهد درگیری هلندی ها ، انگلیسی ها و نیروهای ایرانی در منطقه خواهیم بود .

* هزاران تن کالاهای مختلف در گمرک هرمز انباشته شده بود که قیمت انها سر به فلک می زد ، انگلیسی ها که از این موضوع مطلع بودند ، ان را به عنوان پیش شرط هم کاری نظامی با ایران مطرح کردند .

* *امامقلی خان بعدها خود قربانی جنگ قدرت در دستگاه جکومت صفوی گردید و بدستور شاه صفی (سام میرزا) نوه شاه عباس ،به همراه ۳ فرزندش سر بریدند و حدود ۵۲ نفر دیگر ار فرزندانش کور کردند .

منابع : ارشیو تاریخ دریانوردی پرتغال - ارشیو کمپانی هند شرقی هلند ، ارشیو دریانوردی بریتانیای کبیر ، منابع اینترنتی گرجی های ایران .