پیشینه تاریخی جزایر ایرانی تنگه هرمز

دانلود کامل پژوهش

روزبه پارساپور

جزایر تنگه هرمز در طول تاریخ حوادث و رویدادهای مختلفی را پشت سر گذاشته است٬ تمام وقایعی که در جزیره قشم رخ داده٬ در جزایر اقماری آن یعنی هرمز٬ لارک و هنگام نیز بی تاثیر نبوده است.مادها بین سالهای 1000 تا 2000 پیش از میلاد در ایران حکومت میکردند٬ در دوره هخامنشیان٬ اقوام آریایی در جزایر تنگه هرمز از جمله قشم٬ هرمز٬ لارک و هنگام مستقر شدند و برای رفع بی آبی جزایر منطقه و نیز تامین آب کشتی های عبوری آن زمان و حمل آب به نقاط دوردست و احیانا برای مقاصد نظامی٬ اقدام به ساختن مخازن بزرگ و آبگیرهای متعدد و سدهای عظیم در قشم کردند.

پس از فتح ایران به دست اسکندر گجستک٬ نئارک سردار اسکندر مقدونی در قرن یازدهم سلطنت او برای شناسایی سواحل و بنادر و جزایر مکران و خلیج فارس٬ از دهانه رود سند تا مدخل اروند رود در آبادان مسافرت خود را آغاز کرد.

پادشاهان ساسانی نیز به جزیره قشم و جزایر اقماری آن توجه داشتند و برای عمران و آبادی آن دستورات سازندگی صادر میکردند.در زمان خلافت عمر خلیفه دوم که همزمان با سلطنت یزدگرد سوم آخرین شاهنشاه ساسانی بود٬ جزایر و بنادر ایران به دست سپاهیان عرب فتح گردید. جزایر تنگه هرمز نیز از جمله سرزمینهایی بود که در حمله اعراب بدوی به دست لشگریان عثمان ثقفی افتاد.(1)

با فتح قسطنطنیه به سال 857 هجری قمری / 1453 میلادی و اقتدار امپراتوری عثمانی در مناطق مسلط بر آسیا٬ آفریقا و اروپا نگرانی و ترس از سلطه بیشتر عثمانی و از طرف دیگر توسعه سلطه و اشغال سرزمینهای دیگر به دست اروپاییان موجب یک سلسله تحولات در منطقه خلیج فارس گردید.تهدید راههای ارتباطی شرق و غرب توسط عثمانی و ضرورت مقابله اروپا با گسترش آن٬ خلیج فارس را به صورت کانون درگیریها و منطقه حساس و تعیین کننده در موقعیت دو جریان مذکور قرار داد.

اگر تا آن زمان خلیج فارس حلقه اتصال آبهای آسیا و اروپا از طریق ایران و مرکز مبادله کالا و لنگرگاه کشتی ها و حل سیاحت دریانوردان بود٬ پس از سقوط قسطنطنیه ناگهان به یک منطقه سوق الجیشی (استراتژیک) برای شرق و غرب در آمد.به راه انداختن جنگهای ایران و عثمانی برای تضعیف دو قدرت جهان اسلام٬ مشغول کردن ایران در مناطق شمالی و غفلت از خلیج فارس و تجزیه مناطق از ایران و عثمانی٬ بخشی از توطئه های غرب برای تسلط بر سرزمینهای استراتژیک خاورمیانه و تضعیف دو قدرت جهان اسلام بود.پرتغالیها در این شرایط با استفاده از امکانات مادی و سلاحهای سنگین و روشهای سرکوب و کشتار جمعی مردم٬ برای اشغال خلیج فارس و تسلط بر این منطقه حساس و برای پیشی گرفتن بر سایر رقبای اروپایی خود٬ ابتدا به اشغال جزیره هرمز و پس از آن جزایر دیگر و پیاده شدن در خشکی پرداخت.(2)

ادامه در دانلود...