جمهوری عراق

دانلود کامل پژوهش

به کوشش : روزبه پارساپور

پایتخت : بغداد
تاریخ استقلال :1311 شمسی از استعمار انگلستان
نوع حکومت : جمهوری با یک مجلس قانونگذاری
نژاد : شیعیان ایرانی 40% /عرب 37% /کرد ایرانی 19% /ترکمن 1.78% /آسوری 0.8% /امریکائی و اروپائی% 1.42
دین : شیعه 62.5% / سنی 34.5% / عیسوی 2.7% / لائیک % 0.3
زبان : عربی زبان رسمی / فارسی / کردی / ترکی / آرامی

عراق یا جمهوری عراق (عربی: الجمهوریة العراقیة، کردی: کۆماری عێراق) کشوری در خاورمیانه و جنوب باختر آسیا است. پایتخت عراق شهر بغداد است. این کشور از جنوب با کشورهای عربستان سعودی و کویت، از باختر با اردن و سوریه، از خاور با ایران و از شمال با ترکیه همسایه است. عراق در جنوب مرز آبی کوچکی با خلیج فارس دارد و دو رود مشهور دجله و فرات که منشأ تمدن‌های باستانی میان‌رودان (بین‌النهرین) در طول تاریخ کهن این کشورند از شمال کشور به جنوب آن روان هستند و این دو رود و رود کارون به هم می پیوندند و اروندرود را تشکیل می دهند که این رود به خلیج فارس می ریزد.
پهناوری عراق 438،317 کیلومتر مربع (58ام، حدود یک چهارم ایران) است. بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است که باختر عراق کویر است و خاور آن جلگه های حاصلخیز هستند. ولی بخشی از کردستان عراق (شمال خاور) کوهستانی و سردسیر می‌باشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت می‌باشد که توسط استعمار انگلستان پس از متلاشی شدن امپراتوری ترکان عثمانی خلق گردیده است.

کشور عراق در ساحل شمال غربی خلیج فارس قرار گرفته است ٬ این کشور در میان هشت کشور حوزه خلیج فارس کمترین مرز آبی را با خلیج فارس دارد.به همین دلیل یکی از نقاط ضعف ژئوپولیتیکی این کشور ٬ تنگنای جغرافیایی آن است.طول ساحل عراق در خلیج فارس با احتساب طول آبراهه خور عبدالله حداکثر 80 کیلومتر میشود . این نقطه ضعف عراق موجب تجاوز نظامی به ایران برای اشغال استان خوزستان و گسترش مرزهای آبی عراق با خلیج فارس شد که متاسفانه همه کشورهای متحجر عربی منطقه که هنوز به استقلال سیاسی و فکری نرسیده اند از این تجاوزگری و غارتگری حمایت کردند.پس از بی نتیجه ماندن این توطئه غیر انسانی عربی عراق مجبور به بازپسگیری کویت شد و به همین جهت راهی اشغال کویت شد . کویت کشوری کوچک و تازه ایجاده شده ای بود که به خواست و اراده انگلستان پای به عرصه گیتی گذاشته بود و مردم عراق همیشه این منطقه را بخشی از کشور خود میدانستند ولی کشورهای غربی برای ایجاد پایگاهی دائمی در خلیج فارس کشورهایی کوچک و وابسته را بنا نهادند. مردم و دولت کویت که در همان ساعات اولیه حمله عراق به کویت ٬ کشور را ترک کردند و هیچ دفاعی از کشور تازه ایجاده شده خود نکردند. ولی کشورهای غربی که منافع درازمدت خود را در خلیج فارس به خطر دیدند با تمام قدرت از کویت در برابر عراق دفاع کردند و نیروهای نظامی عراق را از کویت بیرون راندند.

پایتخت عراق بغداد است . نام بغداد بدلیل آنکه عراق بخشی از سرزمینهای ایران بزرگ محسوب میشده است نامی ایرانی می باشد که تشکیل شده است از بغ + داد به معنی داده شده از سوی خداوند . عراق از جنوب با کشورهای عربستان سعودی و کویت، از غرب با اردن و سوریه، از شرق با ایران و از شمال با ترکیه همسایه است. دو رود مشهور دجله و فرات که منشأ تمدن‌های باستانی میان‌رودان (بین‌النهرین) در طول تاریخ کهن این کشورند از شمال کشور به جنوب آن روان هستند و این دو رود و رود کارون به هم می پیوندند و اروندرود را تشکیل می دهند که این رود به خلیج فارس می ریزد.
عراق پس از ایران دومین کشور پرجمعیت ژئواستراتژی خلیج فارس است.

نزدیک به یک پنجم جمعیت کل منطقه در عراق قرار گرفته است و کشورهای عربی دیگر مانند عربستان به دلیل زمینهای بی حاصل و سوزان فاقد جمعیت شهر نشینی می باشد.طبق آمار سال 2005 از کل جمعیت عراق که 26074906 نفر محاسبه شده است ٬ 40% زیر 14 سال سن دارند ٬ 57% بین سنین 15-64 سال و 3% بالای 65 سال.ضریب رشد جمعیت عراق بین سالهای 2005-2000 حدود 2.7% و امید به زندگی در سال 2005 به طور متوسط 68.7% سال ٬میزان باسوادی جمعیت بالای 15 سال 40.4% گزارش شده است.(www.cia.factbook-iraq.com)

عراق از دیدگاه تاریخی و تمدنی با همه کشورهای عربی متفاوت است . ریشه و بنیان بسیاری از تمدن های کهن در عراق نهفته است و روزگاری شهر بزرگ بابل (Babylon) را در خود جای داده بوده و پس از آن بخشی از سرزمینهای کوروش بزرگ هخامنشی بنیانگذار حقوق بشر جهان بوده است.همچنین هزاران سال بخشی از تمدن عظیم ایرانیان ( در دوره هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان ) محسوب میشده است و کاخ باشکوه تیسپون مدائن ایرانیان ساسانی و معبد بزرگ میترائیسم هترا در زمان ایرانیان اشکانی نیز در عراق واقع شده است . اشکانیان از سلسله شاهنشاهی های کهن ایرانی است که در 14 آوریل 247 پیش از میلاد بنیانگذارده شد و ساسانیان نیز از امپراتوری های قدرتمندی است که امپراتوری روم یا غرب امروز را به زانو درآورد .

در سنگ نگاره های تاریخی در نقش رستم نشان زانو زدن والرین امپراتور روم در برابر پادشاهان ساسانی بر روی سنگ تراشیده شده است. به همین روی عراق هزاران سال بخشی از فرهنگ و تمدن عظیم ایرانی محسوب میشده است ولی پس از یورش اعراب به این منطقه تنها زبان مردمان عربی گشت و نژادی هزاران ساله ایرانی آن منطقه هرگز تغییر نخواهد کرد.

مردمانش از دیدگاه فرهنگی و تمدنی و شهر نشینی با همه کشورهای عربی متفاوت است و خوی تمدن و شهرنشینی بابل قدیم و پادشاهی کسرای باستانی نیز در مردمانش دمیده است .همچنین شمال عراق نیز محل سکونت مردمان ایرانی نژادی است که به کردستان عراق مشهور می باشد.زبان اقوام کورد عراقی ریشه از زبان پهلوی و اوستایی ایران باستان دارد و بخشی از زبانهای ایرانی شناخته شده است.شیعیان عراقی نیز از دیدگاه فرهنگی و دینی و باورهای ملی بسیار به ایرانیان نزدیک هستند و به عبارتی میتوان گفت که شیعیان عراقی تنها به زبان عربی گویش میکنند و نه اینکه از دیدگاه نژادی عرب باشند .

درست مانند مردم سوریه که امروز عرب خوانده میشود ولی نژاد آنها از آشور باستان است و یا مردمان مصر که پیشینه ای بسیار کهن دارند ولی متاسفانه پس از حمله اعراب به کشورشان نتوانستند از زیر یورش عربی رهایی یابند و امروزه به نام کشوری عربی خواند میشود در صورتیکه مدرایا نام باستانی مصر می باشد و مردمانش بسیار باتمدن و کهن می باشند و تنها زبانشان به عربی است . به هر روی فقط بخشهای سنی نشین عراق به سمت عربهای جنوبی خلیج فارس سوق پیدا کرده اند.برای نمونه میتوان به این دسته بندی های جغرافی دانان مشهور جهان اشاره کرد که استانهای عراق به شهرهایی تقسیم نموده است که همگی به نام ایرانی شناخته می شود :

« لسترنج» در كتاب « جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی» به نقل از «ابن‌خردادبه» و «قدامه بن جعفر» دو تن از جغرافی‌نگاران معتبر و معروف قرن سوم هجری می‌نویسد: « این اقلیم دوازده ولایت دارد و هر یك را استان گویند. و شصت بخش دارد كه هر یك را طسوج نامند». لسترنج سپس در توضیح می‌افزاید: پاره‌ای از این تقسیم‌بندی‌ها كه گویا در اصل به منظور تقسیم‌بندی مالیاتی بوده است،‌در یك قرن بعد در كتاب مقدسی نیز وارد گردیده است.

توجه داشته باشیم كه مقدسی كتاب جغرافیای خود « احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم» را در سال‌ 375 بعد از هجرت نگاشته است. لسترنج نام هر یك از این استان‌های دوازده‌گانه را با تعداد تسوك‌های (طسوج) هر استان « از حیث نهرهایی كه آن‌ها را مشروب می‌كردند و منابع ]آبی[ آن نهرها» در سه گروه آورده است. ما در این جا نخست به اختصار تنها اسامی این دوازده استان را مطابق با تقسیم‌بندی یاد شده در سه گروه از كتاب سرزمین‌های خلافت شرقی لسترنج، بدون ذكر نام تسوك‌های هر استان می‌آوریم

ادامه در دانلود...