نشست تحلیلی در خبرگزاری ایرنا
تاریخ:۱۳۹۵/۰۲/۰۸
به مناسبت روز ملی خلیج فارس برگزار شد:
میزگرد تحلیلی مرکز مطالعات در خبرگزاری ایرنا
تهران- ایرنا- كار شناس حوزه خلیج فارس، با اشاره به تبلیغات و هزینه های كلان عوامل برخی كشورهای این حوزه برای جا انداختن نام جعلی برای خلیج فارس، تاكید كرد كه هدف این تلاش ها تحقق مطامع سیاسی و اقتصادی این كشورها و حامیان غربی آن ها است.
«مسعود رضایی» قائم مقام مركز مطالعات خلیج فارس در میز گرد ایرنا با عنوان «خلیج فارس، فرصت ها و تهدیدها» به مناسبت دهم اردیبهشت روز ملی خلیج فارس با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری گفت: بحث حفاظت از نام خلیج فارس صرفا یك مسئله ملی نیست بلكه یك مسئله سیاسی و اعتقادی نیز است.
وی با بیان اینكه هدف از تحریف نام خلیج فارس در كشورهای عربی بهره برداری سیاسی و اقتصادی از این مسئله بوده واست گفت: چند قرن پس از ورود انگلیس به خلیج فارس و در سال 1908 نخستین چاه نفت در مسجد سلیمان اكتشاف شد لذا انگلیس ها دریافتند كه این منطقه علاوه بر اهمیت استراتژیك دارای منابع انرژی ارشمندی همچون نفت است.
رضایی در تشریح موقعیت استراتژیك این منطقه گفت: خلیج فارس اساسا از چند حوزه دارای اهمیت است. حوزه شمال شرق و شمال كه با ایران و جنوب كه عربستان در ارتباط است و حوزه بین النهرین و دو بعد عربستان و ایران اهمیت بیشتری دارند. 60درصد نفت جهان در خلیج فارس قرار دارد در سال 2011 17 تا 18 میلیون بشكه از تنگه هرمزصادر می شد و این منطقه علاوه بر نفت سرشار از منابع گاز است.
وی افزود: خلیج فارس در دو دوره زمانی درارای اهمیت شناخته شد اول پیش از سال 1908 و كشف اولین چاه نفت در مسجد سلیمان است. پیش از این تاریخ پرتغالی ها بر این باور بودند كه این آبراهه اهمیت بالای مبادلاتی از غرب به شرق و شبه قاره دارد اما پس از 1908 با كشف چاه نفت در این منطقه اهمیت و رقابت بر سر این منبع انرژی بسیار شدت گرفت.
قائم مقام مركز مطالعات خلیج فارس در خصوص رقابت های عربستان و كشورهای حوزه خلیج فارس با ایران برای جعل نام این خلیج گفت: برخی كشورهای منطقه كه ما با آنها چالش داریم، كشورهایی هستند كه خلق الساعه و بر اثر فروپاشی امپراتوری عثمانی به وجود آمده اند. در حاشیه جنوبی خلیج فارس، تنها كشور عمان است كه هویت تاریخی دارد و حتی ما نقشه هایی داریم كه نام سراسر كرانه های جنوبی خلیج فارس، عمان بوده است.
وی افزود: بنابراین، در این ممالكِ نوپا ما هویت های ملی ساختاری نداریم یعنی هویت دولت-ملت وجود ندارد، بلكه هویت های قومی و مذهبی حرف اول را می زنند. البته ما با جوامع عربی همسایه هستیم و هیچ مشكلی نداریم. مشكل ما حكومت هایی هستند كه چون بن مایه های دولت-ملت را ندارند، می خواهند با كمك نفت و ثروتی كه دارند، هویت سازی كنند و در همه چیز تغییر ایجاد كنند. آنها نگاهی واگرایانه دارند و برای حفظ ثبات و امنیت خود نیازمند عناصر و قدرت های خارجی هستند اما در ایران اینگونه نیست ما كشور، دولت و مردم ایران داریم یعنی یك هم گرایی منسجم همیشه در ایران وجود داشته و مایه استقلال آن بوده است. این واگرایی كشورهای عربی وهم گرایی همیشه در تقابل هم بوده چراكه ایران هیچ گاه حضور عناصر خارجی را در منطقه برنمی تابد.
رضایی گفت: استعمارگران با استفاده از واگرایی حاكم در كشورهای حاشیه خلیج فارس در آن نفوذ كرده و با ایجاد نوعی ایران هراسی در منطقه و ناامن كردن آن مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات نظامی به این كشورها می فروشند و از فضای متشنج ایجاد شده برای بهره برداری اقتصادی از منابع نفت و گاز این كشورها به نفع خود استفاده می كنند.
وی در ادامه گفت:تا اوایل دهه 1960 درباره نام خلیج فارس هیچ گونه بحث و جدلی در میان نبوده است و در تمام منابع اروپایی و آسیایی و امریكایی، دانشنامه‌ها و نقشه های جغرافیایی این كشورها نام از خلیج فارس درتمام زبان ها به همین نام یاد شده است.
قائم مقام مركز مطالعات خلیج فارس گفت: دولت انگلیس نخستین بار در سال 1219 خورشیدی، نام دریای بریتانیا را برای خلیج فارس به كار بردند اما این نام پذیرشی نیافت و آن را رها نمودند. پیش از ملی شدن نفت ایران و خلع ید از شركت های انگلیسی، «سر چارلز بلگرو» كارگزار بریتانیایی كه در بحرین فعالیت می كرد، حدود 30 سال در خلیج فارس مشغول به كار بود و نخستین انگلیسی بود كه در قرن بیستم از واژه «خلیج عربی» استفاده كرد و كوشید آن را جا بیندازد.
وی افزود: سر چارلز برگرو در كتاب خود می نویسد این آبراه در طول تاریخ، خلیج فارس نام داشته است، اما چون عرب ها اینجا حضور دارند، ما برای احترام به آنها از نام خلیج عربی استفاده می كنیم.
برخی افراد مانند «جمال عبدالناصر» و «عبدالكریم قاسم» كه داعیه رهبری جهان عرب را داشتند و در رقابت شدید با یكدیگر بودند، این نامِ تبلیغ شده توسط چارلز بلگریو را وام گرفتند. اگرچه جمال عبدالناصر كسی است كه در كتاب خود با نام «دعوت بزرگ برای آزادی» كه سال 1953 تالیف كرده بود، حدود دنیای عرب را اینگونه تعریف می كند: من المحیط الاطلسی الی الخلیج الفارسی (از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس). اما همین فرد، چند سال بعد ادعا می كند كه باید نام خلیج فارس را تغییر داد و این عقیده با رشد جریان پان عربی از سوی كشورهای نوظهور تحت الحمایه انگلیس مورد استقبال قرار گرفت.
رضایی درخصوص جزایر سه گانه خلیج فارس كه مورد ادعای كشور امارات است نیز گفت:زمانی كه انگلستان در سال 1971جزایر سه گانه را به ایران تحویل داد در آن سال ها هنوز كشور امارات شكل نگرفته بود كه مدعی این جزایر باشد این درخواست صرفا از جانب امارات متحده عربی مطرح می شود و چیزی بین المللی نیست امارات هر زمان كه ایران را در یك انزوا می بیند از فرصت استفاده كرده و با توجه به اینكه این منطقه برای ایران دارای اهمیت دفاعی و امنیتی است سعی دارد اذهان را به این مسئله جلب كند . باتوجه به وجود اسناد و قرارداد بین المللی در خصوص این جزایر و تعلق آن به ایران، این كشور لزومی نمی بیند كه این مسئله را در دادگاه لاهه با توجه به ادعاهای كشور امارات پیگیری شود.
وی با بیان اینكه نام خلیج فارس میراث ناملموس بشری است افزود: در طول تاریخ بسیاری از مورخان،محققان، سیاحان اروپایی و عربی از جمله استرابون و هرودوت به عنوان پدر تاریخ و بطلمیوس، بلعمی و ابن بطوطه و واقدی این خلیج را به عنوان های 'سینوس پرسیكوس' و 'ماره پرسیكوم' یا بحر پارس، فارس، ایران، عجم و معادل های آن ذكر كرده اند. در قرن بیستم نیز از نویسندگان و مورخان مشهور مصر جرجی زیدان این نام را به كار برده است.
رضایی در اشاره به كوتاهی در خصوص حفاظت از نام خلیج فارس نیز تاكید كرد كه بخشی از مشكل، كم كاری خود ما است. ما باید بپذیریم كه در این زمینه، بسیار كوتاهی كرده ایم. حتی گاهی متحدان منطقه ای ما از نام تحریف شده برای اشاره به خلیج فارس اشاره می كنند مانند شبكه های الیمادین و العالم واژه خلیج را بكار می برند. یكی از كسانی كه در راه تحریف نام خلیج فارس، آشكارا فعالیت می كند، فردی است به نام «خلف الحَبطور». او یك میلیاردر اماراتی است كه دو سال پیش به شورای همكاری خلیج فارس نامه داد و نوشت كه حاضر است هزینه های تغییر نام خلیج فارس در سازمان ملل را بپردازد.
قائم مقام مركز مطالعات خلیج فارس افزود: آنها چقدر سازماندهی شده برای تحریف كار می كنند و ما چقدر پراكنده عمل می كنیم. كاری كه ما معمولا می كنیم این است كه همایشی برگزار می كنیم و سخنرانان هم به زبان فارسی سخنرانی می كنند. مشكل اینجاست: ما در داخل كشورمان كه مشكلی نداریم مشكل ما در برون مرز است. ما باید فعالیت هایمان را بین المللی كنیم و روی جوامع انگلیسی زبان و عرب زبان بیشتر كار كنیم.
لینک خبر