میراث باشکوه ایران در عراق در آستانه نابودی توسط داعش

تاریخ:۱۳۹۳/۰۹/۲۵

میراث باشکوه ایران در عراق در آستانه نابودی توسط داعش

متاسفانه خطر تخریب شهر ایرانی هترا در شمال عراق، که به عنوان کامل‌ترین شهر باقی‌مانده از دوران ایران اشکانی شناخته می شود هر روز تقویت می شود. به نقل از نشریه تلگراف، به گفته یکی از اعضای شورای منطقه‌ای هترا دراین محوطه باستانی تیمی قدرتمند متشکل از 20 نیروی پلیس برای حفاظت از این محوطه دربرابر غارتگران و تروریست ها مستقر بود که با سقوط موصل توسط داعش همگی پا به فرار گذاشتند. از دیگر سو به گفته مقامات محلی هم‌اکنون این منطقه هدف هواپیماهای جنگی نیز می باشد که با بمب‌افکن‌های خود به مهاجمانی که تنها در فاصله یک مایلی این معبد مستقر هستند، حمله می‌کنند. یونسکو نیز طی روزهای گذشته با انتشار بیانیه‌ای رسمی ابراز نگرانی کرده است که مبادا این آثار باستانی به سرنوشت تلخ مجسمه های بودا در بامیان افغانستان گرفتار شوند و از صحنه تاریخ محو شوند! شایسته است مقامات ایران و یونسکو به سرعت برای حفظ و صیانت از این منطقه ارزشمند باستانی اقدام نمایند.

شایان ذکر است شمال عراق، بین النهرین و مناطق شیعه نشین عراق همواره در طول تاریخ بخشی از حوزه ایران بزرگ تاریخی بشمار میرود. منطقه باستانی هترا همچون تیسفون مدائن، میراث باشکوه 2000 هزار ساله ایران در عراق امروزی است که در 110 کیلومتری جنوب غربی شهر موصل و در فاصله‌ی میان رودخانه‌های دجله و فرات قرار گرفته است، جایی که به عربی آن را الجزیره می‌خوانند. هترا یکی از بهترین نمونه‌های شهرهای محصور و مدور مشرق زمین نامیده شده است که توسط هنر ایرانی بعد از 2000 سال همچنان باشکوه باقی مانده است.

در مرکز این شهر مدور ایرانی، معابد و نیایشگاه‌های متعددی قرار داشته است. هترا به نوعی نشان‌دهنده‌ی وجود نوعی تکثرگرایی مذهبی و آزادی ادیان در دوران خویش بوده است. شاهد این نکته، قرار داشتن معابد و نیایشگاه‌های مذاهب مختلف در کنار یکدیگر و در یک منطقه است. وجود این معابد گوناگون که هریک به خدا و الهه‌ای متفاوت تعلق داشت، هترا را به یک مرکز مذهبی مهم تبدیل کرده بود. ساختمان‌های شهر هترا اکثرا سنگی هستند و دیوار معابد با نقوش دوره ایران اشکانی تزیین شده‌اند. پیکره‌ بانوی ایرانی متعلق به دوره اشکانی یکی از مهم ترین آثار باستانی منطقه بشمار میرود که در تصویر هم مشاهده می شود.

هترا در ابتدای قرن بیستم توسط گروه باستان‌شناسان آلمانی حفاری شد. کاوش‌های بعدی را باستان‌شناسان عراقی در دهه‌ی پنجاه میلادی ادامه دادند. در سال 1985، سازمان یونسکو، این محوطه‌ی باستانی را در فهرست میراث جهانی به ثبت رساند. از جمله موارد اشاره شده در پرونده‌ی ثبتی یونسکو، غیرقابل نفوذ بودن هتراست که آن را به عنوان نمادی از قدرت ایرانیان پارتی‌ها در برابر امپراتوری رم برجسته می‌کند.